2012-03-12

Antso III.a Gartzes Nagusia


Antso III.a Gartzes Nagusia 992an jaio zen eta Oviedon hil 1035ko urriaren 18an. Euskal Lurraldea batu zuen lehena.
Goiz  Erdi Aroko erregerik interesgarrienetako bat da. Gaztelako Antso Gartzia kondearen alabarekin ezkondu zen eta Gaztelarekin harremanak sendotu zituen. Bere erregealdia bi gertakari nagusiek nabarmentzen dute: bat, erresumaren barne-antolaketa, hiribildu askoren sorrera eta Jakue Bidearen ofizialtzea (monasterioetan Europako cluny-tarren erreforma ezarri zuen: Nafarroako Leiren adibidez; eta bi, erresuma zabaltzen saiatzea ,Burebako Oka mendietan muga jarri,Burgosen;Sobrabe berreskuratu ;Ribagorzaz jabetu; Pallars-eraino, Leridan,  iritsi eta euskal mintzaira zuten Nafarroako lur guztietara bere agintea zabaldu zuen.
Nafarroa 1017an hasi zen Gaztela eta Leon aldera zabaltzen. Lapurdiko eta Baigorriko konderriak sortu zituen ; ekintza horiek, sistema feudalaren barnean kokatu behar dira, baina, euskal batasunerako ondorio erabakigarriak ekarriko dituzte.
Nafarroako Antso III. Nagusiak semeek gaztetatik jardun zuten aitarekin agintean, horrela behar izanez gero, erresumaren defentsan prest egon zitezen. 
Antso III.a Nagusiak oinordetza   bere seme Gartzia III.a Santxez Naiarakoari utzi zion erreinu osoa  eta Nafarroako erregetza titulua . Hau da, oraingo Nafarroa-Errioxa-Euskadi biltzen zituen lurren agintea Gartziari zuzenean utzi zion, eta bere beste hiru semeei lurralde banaren jaurgoa.